woensdag 9 februari 2011

Recensie: Nits - Urk

Al is het pas februari, het koopje van het jaar heb ik vandaag al gedaan. Ik liep vandaag zomaar per ongeluk tegen een 10 cd-box van de Nits aan. Die bevatte zowat alle relevante platen van deze parel uit de Nederlandse popmuziek, zoals Omsk, Adieu Sweet Bahnhof, In the Dutch Mountains, Giant Normal Dwarf. Dat zal een lieve duit gekost hebben, denkt u misschien. Nou, 15 euro maar liefst. Dat zijn weggeefprijzen, dunkt me. Omdat ik me bijna schuldig voel vanwege de lage prijs, eer ik dit trio nog maar even met een (al eerder geschreven) recensie van hun absolute hoogtepunt: de liveplaat Urk.

Je hebt van die bands die even prachtig als onmiskenbaar een eigen eilandje in de pophistorie hebben gecreëerd. De Cocteau Twins, The Waterboys, Low... allemaal muziekgezelschappen die welhaast zo'n eigen, uniek geluid hebben dat ze een eigen genre hebben uitgevonden. We hebben in eigen land ook een groep die in dat rijtje thuishoort. Wie de Nits op deze plaat aan het werk hoort, kan dat alleen maar bevestigen.

Nergens komt de combinatie van klassieke popsongs, rijke arrangementen en artistieke teksten die in Engels geschreven zijn, maar toch enórm Nederlands klinken zo goed uit de verf als op deze live-compilatie. Liveplaten inferieur aan 'echte' albums zegt u? 't Blijft toch een verzamelaar? Niet als je op een plaat zo'n warme en intieme sfeer weet te scheppen als deze nationale helden (want dat zijn 't) hier doen.

Alles aan deze plaat klopt. Urk (kan het Nederlandser?) is namelijk niet zomaar een live-hitoverzicht. Bijna elk nummer heeft een meerwaarde ten opzichte van de albumversie. Daar komt nog eens bij dat Nits (zo heten ze vanaf deze plaat, het lidwoord 'the' is vanaf hier verleden tijd) durven te kiezen voor weinig vanzelfsprekende albumtracks, die desalniettemin geweldig uit de verf komen.

Neem bijvoorbeeld nummers als The Swimmer en Mountain Jan. Prima albumtracks op In the Dutch Mountains, maar, eerlijk is eerlijk, ook niet meer dan dat. De prachtige orchestratie en de speelse variatie in ritme en speeltempo maken het tot twee absolute live-hoogtepunten. Orgeltjes, triangeltjes, intieme momenten, gekte, een verkapte Talking Headsimitatie die toch nog in een Nitsjasje gegoten is (Slip of the Tongue)... het kan niet op.

En ja, ook In the Dutch Mountains staat er op. Prachtige uitvoering. Maar een absoluut hoogtepunt? Welnee. Luister dan eens naar de veel betere live-versie van Adieu Sweet Bahnhof. En vraag je af wat Henk Hofstede nu roept na het tweede couplet. Gewoon 'to be back' of stiekem toch 'doe je mee'. Het zal het eerste wel zijn, vermoedelijk.

Ander hoogtepunt is het ontroerende Home Before Dark, dat de kippenvelmeter elke keer weer flink doet uitslaan bij de uithaal 'better late then never/here come the sunny days'. Ook Shadow of a Doubt is op deze plaat met wat extra getingel nog beter dan het prachtige korte popliedje dat het op het album Omsk al is.

Sowieso valt me op dat de tweede cd me in de loop der tijden nog meer is gaan bevallen dan de eerste. CD1 bevat meer hits, CD2 vergt wat meer luisterbeurten, maar is bezielender, voller van emotie. Maar hoe het ook zij, beide schijfjes mogen in geen enkele Nederlandse platenkast ontbreken, om nog maar eens een vreselijk cliché op te lepelen.

En nu ik dat zo schrijf... ook de Belgen, Britten, Roemenen, Hongaren, Japanners en Argentijnen doen er goed aan hier eens naar te luisteren. Want muziek maken? Dat kunnen er maar weinig beter dan onze eigen Nits! Om hen ben ík nu trots op Nederland. Zou Rita 'm eigen hebben, deze plaat? Vast niet, die goede smaak dicht ik haar niet toe...

3 opmerkingen:

  1. CD zit al jaren in platenkast, helemaal mee eens dat dit een classic album is voor Nederlandse begrippen (en omgeving). En volgens mij roept-ie echt 'doe je mee', maar of ze dat in Rusland begrijpen ...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Rake karaktertrekken geschetst, jonge vriend. Ik kreeg ooit een les in journalistiek van Henk Hofstede.
    Wil je lachen, vroeg hij vlak voor de presentatie van weer zo'n onbenoemdbaar werk. We hadden het over leuke klanken van het nederlands gehad, zoals snaaks.
    En even later verscheen de plaat. Met persbericht. Uiteraard door Henk zelf geschreven, wanrt ze doen alles zelf. En in het persbericht ging het over een nogal opvallend nummer, getekend door 'het geluid van een snaakse banjo'.
    Had ik een dubbeltje kunnen krijgen voor elke keer dat in een of ander prachtblad een recensie stond, die wees op het opvallende geluid van een snaakse banjo, dan waren wij samen naar Omsk gegaan.
    Journalisten...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Eind 2009 speelden ze in de grote zaal van Paradiso, maar toen lag er buiten nogal wat sneeuw, met als gevolg: bijna niemand kwam opdagen, en het werd een heel intiem concert. En de heren konden het nog steeds! Als afsluiter speelden ze Adieu Sweet Bahnhof, was erg de moeite waard. :)

    BeantwoordenVerwijderen