Lijstje: Top 10 progressieve rocknummers

Al loop ik meestal in doorsnee H&M- en V&D-kleding en wissel ik een weelderige bos krullen af met een gemillimeterd kapsel, stiekem ben ik de laatste jaren toch wel een beetje punk geworden. Volgens mij wordt vaak onderschat hoe groot de invloed van deze muziekstroming op de popmuziek anno nu is. De pure 1977-punk van de Ramones en de Sex Pistols was geen lang leven beschoren, dat is waar. Maar het zette wel een heel belangrijke beweging in gang: tussen alle progressieve rock keerde het korte liedje terug. En dat niet alleen, er werd ook nog een element aan toegevoegd: dreiging en boosheid. Vanuit de punk (en de new wave) ontwikkelde zich een enorme hoeveelheid nieuwe band. De invloed van de muziekperiode 1977-1983 is in enorm veel grote bands van deze eeuw terug te horen. Editors, Interpol, The Killers, Acrtic Monkeys, ja, zelfs Coldplay.
Mijn fascinatie voor de explosie aan (post)punk en new wave bands rond 1980 blijft groot. Maar hoe zit het eigenlijk met die progressieve rock waar de punk zich tegen afzette? Op de grote namen als Yes en Genesis heb ik het niet zo, maar er zitten wel degelijk dingen tussen die ik kan waarderen. Soms misschien vooral uit jeugdsentiment (opgegroeid met Alan Parsons), maar ook omdat ik een beetje langdradigheid op zijn tijd best kan waarderen. Mijn tien favorieten:

01. King Crimson - In the Court of the Crimson King (1969)
02. Pure Reason Revolution - The Twyncyn/Trembling Willows (2006)
03. The Alan Parsons Project - The Turn of a Friendly Card (1980)
04. Renaissance - Trip to the Fair (1975)
05. Porcupine Tree - Gravity Eyelids (2002)
06. Harmonium - Histoire Sans Paroles (1975)
07. Marillion - Script for a Jester's Tear (1983)
08. Comus - The Herald (1971)
09. Pink Floyd - Dogs (1977)
10. Robert Wyatt - Alifib (1974)

Liedje van de dag: Joose Keskitalo - Luultavasti Jäit Junan Alle

Wat zegt u? Juist ja, Luultavasti Jäit Junan Alle. In het kader van mijn internationale bui van de laatste weken komt het liedje van de dag ditmaal uit Finland. De naam Joose Keskitalo zal in Nederland niet al te veel belletjes doen rinkelen, vermoed ik. Toch heeft met name zijn band Paavoharju ook in het buitenland wel enige bekendheid vergaard met Finstalige folkpop met knisperelektronica. Solo tapt Joose Keskitalo echter uit een ander vaatje. Verstilde liedjes voeren op zijn prachtige laatste plaat de boventoon, soms afgewisseld met iets steviger werk dat een beetje naar Tom Waits neigt. Hoogtepunt op de plaat is dus, ik noem de titel nog maar een keer, Luultavasti jäit junan alle. Ik heb geen idee waar het over gaat, maar dat doet er in dit geval weinig toe. Kippenvel op de armen, brok in de keel, dat soort werk.

Recensie: Raduza - V Hore (2005)

De laatste dagen ben ik behoorlijk in Oost-Europese muzieksferen. Soms heb ik van die buien dat ik benieuwd ben naar de muziekcultuur in het buitenland en zomaar lukraak wat dingen ga luisteren die in pakweg Polen, Letland of Hongarije hoog aangeschreven gaan. Dat levert regelmatig leuke ontdekkingen op. Zo ben ik erg te spreken over de Tsjechische singer/songwriterstraditie. Mijn meest recente vondst: Karel Kryl, een protestzanger die al sinds eind jaren zestig actief was. Zijn prachtige debuutalbum schoot het communistische regime in het verkeerde keelgat. De plaat werd uit de handel genomen, Kryl werd gearresteerd. Hij kon uiteindelijk naar West-Duitsland vluchten, waar hij in 1994 overleed.

Uit een eerdere Oost-Europese opwelling en op aanraden van een vriend heb ik echter al een niet meer te overtreffen favoriete uit Tsjechië. Van een heel andere generatie, want de albums van Raduza (officiëel met zo'n Tsjechisch rondje op de u, maar die kan ik even niet vinden) dateren van na de val van de muur. Waar ze over zingt? Geen idee, want ik ben de taal niet machtig. Dat doet er verder weinig toe, want met haar prachtige altstem weet ze zó veel zeggingskracht over te brengen dat ik direct hoor dat het haar menens is.

Wat kan een mens van zo'n Raduza verwachten? Dat verschilt nogal. Ze is nogal dol op korte, puntige accordeonballads, maar die wisselt ze dan wel weer af met stukken die eerder aan Franse chansons doet denken. Raduza beperkt zich overigens niet tot alleen Tsjechisch. Als ik het tekstenboekje bij haar cd V Hore mag geloven, zingt ze zo hier en daar in het Russisch, Pools of zelfs een zinnetje Noors. Van alle voor haar vreemde talen is Frans toch met afstand het meest aanwezig. In het vernuftige De Nimes bijvoorbeeld, waar Franse en Tsjechische zanglijntjes moeiteloos in elkaar overvloeien op een latin/reggae-achtig deuntje met daaroverheen een toch weer meer Oost-Europees aandoende melodielijn. Kortom: de multiculti is ook ook in Tsjechië doorgedrongen.

Toch klinkt V Hore geenszins als een samenraapsel of een allegaartje. De plaat klinkt toch vooral als een Praagse lente, maar dan in een modern jasje. Traditioneel? Ja, maar dan wel vermengd met invloeden van buitenaf. De stem en voordracht van Raduza doen de rest. Want zelfs als ze in onvervalst Frans de stad Mulhouse bezingt, klinkt dat niet als een poging tot geforceerde interessantdoenerij. De taal is slechts een middel, en het Frans past haar net zo goed als het Tsjechisch op het volgende nummer of het Italiaans van een paar tracks eerder. Ook Tsjechië brengt inmiddels wereldburgers voort. Geworteld in de eigen traditie, dat wel. Maar dat maakt Raduza nu juist zo interessant :).

Lijstje: Top 10 nummers uit Zweden

Helaas is mijn korte vakantie in Zweden niet helemaal geworden wat ik me ervan had voorgesteld. Telefoon kwijt, maar goed, dat is slechts een kleinigheidje. Erger was dat ik na de eerste de beste schaatstocht ziek werd en meer dan de helft van de week in en rond de hotelkamer heb gehangen. Wel goed voor je Zweeds, althans op het gebied van schansspringcommentaar ('mycket, mycket, mycket bra hopp!'). Maar goed, het gaat hier over muziek. En dus reken ik met dit kleine trauma af met een top 10 Zweedse nummers. Met Abba op 1, natuurlijk. Want S.O.S. is geniaal, en bovendien je reinste new wave uit 1975.

01. Abba - S.O.S.
02. The Cardigans - Explode
03. The Search - Collapse of the Imagination
04. The Knife - Neverland
05. The Nomads - Where the Wolf Bane Blooms
06. The Honeydrips - I Wouldn't Know What to Do
07. Kristofer Åström & Hidden Truck - Connected
08. Pain of Salvation - Imago (Homines Partus)
09. Refused - New Noise

10. Caesars Palace - Jerk It out

Liedje van de dag: Madensuyu - Papa Bear

België is niet alleen goed in het creëren van lange periodes van onbestuurbaarheid. Nee, ook muzikaal spreken onze zuiderburen een behoorlijk woordje mee. De Pers schreef er vandaag zelfs nog een artikel over. dEUS, Zita Swoon, Triggerfinger... al heb ik er zelf niet zo verschrikkelijk veel mee, het zijn wel bands van enige (internationale) allure. Met de stelling van de gratis krant dat Wallonië niets in te brengen heeft, ben ik het overigens niet helemaal eens. De Walen hebben niet alleen Jacques Brel, maar ook het Grandaddy-achtige bandje Girls in Hawaii. Check bijvoorbeeld eens het onweerstaanbare liedje Grasshopper. Uiteindelijk wint Vlaanderen het natuurlijk toch wel, dus kom ik voor het liedje van de dag bij Madensuyu uit. Ook in deze band klinkt wel een beetje Grandaddy door, maar dan wel wat steviger met een flinke scheut Sonic Youth. Het toch ook wel weer wat dromerige Papa Bear is in elk geval een absolute aanrader!

Lijstje: Top 10 franstalige nummers

In alle eerlijkheid moet ik bekennen dat ik dit franstalige lijstje van veel hoger gehalte vind dan mijn Nederlandse tiental van een paar dagen geleden. Frans blijft toch een prachtige taal, misschien is dat het. Voor chansons natuurlijk, maar eigenlijk voor elke vorm van popmuziek. Ook over een muur van gitaren (zie de nummer twee in deze lijst) komt de taal prima tot zijn recht. Om nog maar te zwijgen over de banlieue-rock van Les Négresses Vertes en de hiphop van MC Solaar. En de zuchtmeisjes, natuurlijk...

01. Noir Désir - Le Vent Nous Portera
02. Alcest - Sur l'Autre Rive Je T'Attaindrai
03. Les Négresses Vertes - Zobi la Mouche
04. Kate & Anna McGarrigle - Complainte Pour Ste. Catherine
05. Laïs & Gabriël Yacoub - Le Grand Vent
06. Françoise Hardy - Tous les Garçons et les Filles
07. Jean Ferrat - La Montagne
08. France Gall - Poupee de Cire Poupee de Son
09. Alan Stivell - Tri Martelod
10. Mc Solaar - Nouveau Western

Recensie: Chumbawamba - Pictures of Starving Children Sell Records

'I get knocked down, but I get up again.' Mede dankzij een voetbalspelletje liep de halve westerse wereld eind jaren negentig met dat zinnetje in zijn hoofd. Tubthumping van Chumbawamba - u kent het nog wel - was in 1997/98 nogal een hit. Een hit, ja. Op het label EMI zelfs.

Nee, dan zag de wereld er voor Chumbawamba in 1986 toch heel anders uit. Een hit? Gadverdamme, wat een vies woord. De band maakte toen namelijk nogal cynische anarchopunk waarin ze de maatschappij, de muziekwereld en wat dies meer zij zonder enige nuance op de hak namen. Een blik op de tracklist van hun debuutalbum Pictures of Starving Children Sell Records maakt dat al spoedig duidelijk. Daarop staan titels als British Colonialism and the BBC, More Whitewashing en Coca Colanisation. De teksten - of je je er nu in kunt vinden of niet - zijn zonder meer grappig. In How to Get Your Band on Television bijvoorbeeld:

Paul McCarney - Come on Down!
With crocodile tears to irrigate this ground
Make of Ethiopia a fertile paradise
Where everyone sings Beatles songs and buys shares in EMI

Dit ruim acht minuten durende openingsnummer is wat mij betreft meteen het hoogtepunt van de plaat. Na een lang intro (trompetje!) verandert het nummer plots van ritme en mag de zangeres eerst haar gal spuien. Na een korte break gaat het gas erop met een jengelorgeltje en een tot op het bot cynische zanger met een heerlijk vals brits accent. En boos dat-ie is...

Chumbawamba maakt hier geen punkrock zoals in 1977 gewoon was: het is vooral de tegen-attitude van de band die het labeltje punk met zich meebrengt. Muzikaal is het zelfs een behoorlijk gevarieerde plaat. Vaak poppy, met de tempowisselingen en wendingen van een postpunkband en een zangeres die op een of andere manier vaak bijna als een folkdiva. Het laatste nummer Invasion is dan wel weer voor een deel pure punk, maar dan wel met twee minuten pop in het midden.

Het klinkt allemaal vrij onmogelijk te combineren, maar Pictures of Starving Children Sell Records is boven alles gewoon een leuke, coherente plaat. En een stuk interessanter dan die hit uit 1997, wat mij betreft.

Lijstje: Top 10 nummers uit Nederland

Nu we met de Nits toch even op zijn Hollands bezig zijn: een dubbele top 10 nummers uit ons eigen Nederland. Eentje nederlandstalig, de ander in het engels. Heel geweldige lijstjes zijn het wat mij betreft nog niet, want ik ken onze nationale muziekcultuur eigenlijk schandalig slecht. Een top 10 nummers uit Zweden is voor mij denk ik makkelijker te produceren. Tips zijn dan ook van harte welkom!

Engelstalig:

01. The Outsiders - Daddy Died on Saturday
02. The Serenes - Rebecca (You're Gonna Be Allright)
03. Nits - Adieu, Sweet Bahnhof
04. Postmen - Cocktail
05. George Baker Selection - Little Green Bag (ja, echt!)
06. Bettie Serveert - Palomine
07. Voicst - Dazzled Kids
08. Kayak - Ruthless Queen
09. The Gathering - Strange Machines
10. Clan of Xymox - Louise

Nederlandstalig:

01. Boudewijn de Groot & Elly Nieman - Prikkebeen
02. Klein Orkest - Over de Muur
03. Maarten van Roozendaal - Knijn
04. Spinvis - Smalfilm
05. Rein de Vries - Patsy (ja, ook echt!)
06. Het Goede Doel - België
07. Circus Custers - Monica
08. Bram Vermeulen - Rode Wijn
09. Abel - Onderweg
10. Frank Boeijen Groep - Kronenburg Park

Recensie: Nits - Urk

Al is het pas februari, het koopje van het jaar heb ik vandaag al gedaan. Ik liep vandaag zomaar per ongeluk tegen een 10 cd-box van de Nits aan. Die bevatte zowat alle relevante platen van deze parel uit de Nederlandse popmuziek, zoals Omsk, Adieu Sweet Bahnhof, In the Dutch Mountains, Giant Normal Dwarf. Dat zal een lieve duit gekost hebben, denkt u misschien. Nou, 15 euro maar liefst. Dat zijn weggeefprijzen, dunkt me. Omdat ik me bijna schuldig voel vanwege de lage prijs, eer ik dit trio nog maar even met een (al eerder geschreven) recensie van hun absolute hoogtepunt: de liveplaat Urk.

Je hebt van die bands die even prachtig als onmiskenbaar een eigen eilandje in de pophistorie hebben gecreëerd. De Cocteau Twins, The Waterboys, Low... allemaal muziekgezelschappen die welhaast zo'n eigen, uniek geluid hebben dat ze een eigen genre hebben uitgevonden. We hebben in eigen land ook een groep die in dat rijtje thuishoort. Wie de Nits op deze plaat aan het werk hoort, kan dat alleen maar bevestigen.

Nergens komt de combinatie van klassieke popsongs, rijke arrangementen en artistieke teksten die in Engels geschreven zijn, maar toch enórm Nederlands klinken zo goed uit de verf als op deze live-compilatie. Liveplaten inferieur aan 'echte' albums zegt u? 't Blijft toch een verzamelaar? Niet als je op een plaat zo'n warme en intieme sfeer weet te scheppen als deze nationale helden (want dat zijn 't) hier doen.

Alles aan deze plaat klopt. Urk (kan het Nederlandser?) is namelijk niet zomaar een live-hitoverzicht. Bijna elk nummer heeft een meerwaarde ten opzichte van de albumversie. Daar komt nog eens bij dat Nits (zo heten ze vanaf deze plaat, het lidwoord 'the' is vanaf hier verleden tijd) durven te kiezen voor weinig vanzelfsprekende albumtracks, die desalniettemin geweldig uit de verf komen.

Neem bijvoorbeeld nummers als The Swimmer en Mountain Jan. Prima albumtracks op In the Dutch Mountains, maar, eerlijk is eerlijk, ook niet meer dan dat. De prachtige orchestratie en de speelse variatie in ritme en speeltempo maken het tot twee absolute live-hoogtepunten. Orgeltjes, triangeltjes, intieme momenten, gekte, een verkapte Talking Headsimitatie die toch nog in een Nitsjasje gegoten is (Slip of the Tongue)... het kan niet op.

En ja, ook In the Dutch Mountains staat er op. Prachtige uitvoering. Maar een absoluut hoogtepunt? Welnee. Luister dan eens naar de veel betere live-versie van Adieu Sweet Bahnhof. En vraag je af wat Henk Hofstede nu roept na het tweede couplet. Gewoon 'to be back' of stiekem toch 'doe je mee'. Het zal het eerste wel zijn, vermoedelijk.

Ander hoogtepunt is het ontroerende Home Before Dark, dat de kippenvelmeter elke keer weer flink doet uitslaan bij de uithaal 'better late then never/here come the sunny days'. Ook Shadow of a Doubt is op deze plaat met wat extra getingel nog beter dan het prachtige korte popliedje dat het op het album Omsk al is.

Sowieso valt me op dat de tweede cd me in de loop der tijden nog meer is gaan bevallen dan de eerste. CD1 bevat meer hits, CD2 vergt wat meer luisterbeurten, maar is bezielender, voller van emotie. Maar hoe het ook zij, beide schijfjes mogen in geen enkele Nederlandse platenkast ontbreken, om nog maar eens een vreselijk cliché op te lepelen.

En nu ik dat zo schrijf... ook de Belgen, Britten, Roemenen, Hongaren, Japanners en Argentijnen doen er goed aan hier eens naar te luisteren. Want muziek maken? Dat kunnen er maar weinig beter dan onze eigen Nits! Om hen ben ík nu trots op Nederland. Zou Rita 'm eigen hebben, deze plaat? Vast niet, die goede smaak dicht ik haar niet toe...

Liedje van de dag: Camper Van Beethoven - Where the Hell Is Bill?

Tussen alle serieus bedoelde en met heel veel pijn en hartzeer doorspekte muziek is een vrolijke noot ook wel eens op zijn plaats. Even geen diepere betekenissen, maar gewoon een beetje ongecompliceerde vrolijkheid. Het liedje dat tussen alle ongecompliceerde popliedjes toch nog net iets ongecompliceerder is dan al het andere, is in 1985 gemaakt door Camper Van Beethoven. Leuk bandje is dat trouwens: juist in een tijd dat bijna niemand meer uit de folk en country putte, kwamen zij met een leuk, op de traditionele mexicana/americanaleest geschoeid popplaatje. Het doodsimpele Where the Hell Is Bill? is daarop een zalig hoogtepunt van totale achteloosheid.  Met afstand het gezelligste nummer ooit. Het bestaat uit een melig refreintje met de tekst (u raadt het al) Where, where the hell is Bill?. De coupletten omvatten een opsomming van dingen die Bill mogelijkerwijs aan het doen is. Misschien is hij naar de kapper om een schuine scheiding in zijn haar te laten maken, misschien is hij een Britse vlag aan halen en het is uiteraard ook mogelijk dat hij op zijn skateboard of Vespa-scooter rondrijdt. Je kunt er maar een nummer mee vullen!